Περιγραφή θέματος

  • Το ανοικτό μάθημα Γνωστική Ψυχολογία 1: Μάθηση, Γλώσσα, Σκέψη (Ψ 1102) βασίζεται στο υλικό και τη διδασκαλία του ακαδημαϊκού έτους 2012-2013

  • Ενότητα 1 : Εισαγωγή στην Ψυχολογία

    Βασικές θεωρίες, τομείς (Διάλεξη 1)

    Περιεχόμενα

    • Τι είναι Ψυχολογία;
    • Ιστορική Αναδρομή
    • Ψυχολογία και Φιλοσοφία
    • Ψυχολογία και Φυσιολογία
    • Ψυχολογία ως Επιστήμη
    • Θεωρητικά Ρεύματα
    • Στρουκτουραλισμός
    • Λειτουργισμός
    • Μορφολογισμός (Gestalt)
    • Βιολογική θεωρία
    • Ψυχανάλυση
    • Ανθρωπιστική Ψυχολογία
    • Συμπεριφορισμός
    • Γνωστική θεωρία

    Βιβλιογραφία

    Schacter, D.L. et al. (2012). Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg, Κεφάλαιο 1

  • Ενότητα 2 : Η επιστημονική μέθοδος στη Ψυχολογία

    Παρατήρηση, συσχέτιση, πείραμα (Διαλέξεις 2, 3)

    Περιεχόμενα

    • Μέθοδοι έρευνας στη γνωστική ψυχολογία
    • Η ερευνητική διαδικασία
    • Δημιουργία υποθέσεων
    • Έλεγχος υποθέσεων
    • Λειτουργικός προσδιορισμός
    • Εγκυρότητα
    • Δείγματα
    • The clever Hans effect
    • Συμμετοχική παρατήρηση
    • Έμμεση παρατήρηση
    • Συσχέτιση
    • Πείραμα
    • Ανεξάρτητη, Εξαρτημένη Μεταβλητή
    • Έλεγχος υποθέσεων
    • Συνθήκες
    • Εμπλεκόμενες ή εξωγενείς μεταβλητές
    • Tυχαιοποίηση
    • Ταίριασμα ως προς ένα χαρακτηριστικό ή περισσότερα
    • Πρόβλημα πειραματικών απαιτήσεων
    • Δεοντολογία της έρευνας
    • Αρχή ελάχιστου κινδύνου
    • Ενημερωμένη συναίνεση
    • Απόρρητο

    Βιβλιογραφία

    Schacter, D. et al. (2012). Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Guternberg, Κεφάλαιο 2 (όχι σ.66-68)

  • Ενότητα 3 : Κλασσικές θεωρίες μάθησης

    Κλασσική εξαρτημένη μάθηση, συντελεστική μάθηση, κοινωνική μάθηση (Διαλέξεις 4, 5, 6)

    Περιεχόμενα

    • Τί είναι μάθηση;
    • Είδη μάθησης
    • Συμπεριφορισμός
    • Κλασσική εξαρτημένη μάθηση
    • Φαινόμενα εξ. μάθησης
    • Πρόσκτηση
    • Απόσβεση (extinction)
    • Αυτόματη επαναφορά (spontaneous recovery)
    • Γενίκευση και Διάκριση
    • Μάθηση δευτέρου βαθμού
    • Γνωστικοί μηχανισμοί
    • Συντελεστική ή λειτουργική μάθηση
    • Η ενίσχυση στην ανατροφή
    • Μειονεκτήματα τιμωρίας
    • Διαμόρφωση (shaping)
    • Φαινομένα και εφαρμογές συντελεστικής μάθησης
    • Γενίκευση και διάκριση
    • Απόσβεση (extinction)
    • Φύση Ενισχυτών
    • Προγράμματα ενίσχυσης
    • Προγράμματα μερικής ενίσχυσης
    • Προγράμματα αναλογιών
    • Σταθερές αναλογίες
    • Μεταβλητές αναλογίες
    • Προγράμματα διαστημάτων
    • Σταθερά διαστήματα
    • Μεταβλητά διαστήματα
    • Εξαρτημένη μάθηση αποστροφής
    • Μάθηση διαφυγής
    • Λειτουργική μάθηση
    • Edward Tolman
    • Λανθάνουσα μάθηση
    • Γνωστικοί Χάρτες
    • Γνωστικοί  παράγοντες
    • Βιολογικοί Παράγοντες
    • Κλασσική vs. Συντελεστική μάθηση
    • Πολύπλοκη μάθηση
    • Ενορατική μάθηση
    • Κοινωνική μάθηση
    • Εξοικείωση
    • Άρρητη μάθηση
    • Έρευνες τεχνητής γραμματικής
    • Έρευνες σειριακής αντίδρασης χρόνου
    • Νευρωνικό Υπόβαθρο

    Βιβλιογραφία

    Schacter, D. et al. (2012, μτφρ). Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg. Κεφάλαιο 6.
  • Ενότητα 4 : Γλώσσα

    Βασικά χαρακτηριστικά, κατανόηση, παραγωγή (Διαλέξεις 7, 8, 9, 10)

    Περιεχόμενα

    • Τί είναι γλώσσα;
    • Γλωσσικές Λειτουργίες
    • Φωνολογία
    • Μορφολογία
    • Σημασιολογία
    • Συντακτική ανάλυση
    • Πραγματολογία
    • Γλωσσική ανάπτυξη
    • Μάθηση
    • Μίμηση
    • Συντελεστική εξαρτημένη μάθηση
    • Εννοιολογικό-προθετικό σύστημα
    • Η φύση της προφορικής γλώσσας
    • Παραγωγή ομιλίας - Γλωσσική παραγωγή

    Βιβλιογραφία

    Eysenck, M.W. (2010, μτφρ). Βασικές αρχές γνωστικής ψυχολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg. Κεφάλαια 18 και 20
  • Ενότητα 5 : Σκέψη – επίλυση προβλημάτων

    (Διαλέξεις 11, 12, 13)

    Περιεχόμενα

    1. ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ
      • Γλώσσα: νευρωνικό υπόβαθρο
      • Αφασία Broca
      • Αφασία Wernicke
      • Οι γλώσσες περιγράφουν τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο
      • Υπόθεση Sapir-Whorf
      • Γλωσσική σχετικότητα
    • ΣΚΕΨΗ
      • Έννοια
      • Κατηγοριοποίηση
      • Πρότυπα
      • Ιεράρχηση εννοιών
      • Διεργασίες κατηγοριοποίησης
      • Θεωρίες οργάνωσης εννοιών
      • Απόκτηση εννοιών
      • Πρότυπα και πυρήνες εννοιών
      • Μάθηση μέσω της εμπειρίας
      • Νευρωνικό υπόβαθρο εννοιών
      • Συλλογισμοί
      • Λογική
      • Παραγωγικός  Συλλογισμός
      • Επαγωγικός  Συλλογισμός
      • Λογικό σφάλμα σύζευξης
      • Ευρετική μέθοδος της αντιπροσωπευτικότητας
      • Ευρετική μέθοδος της αναγνώρισης
      • Μεροληψία Διαθεσιμότητας
      • Υπόθεση διάταξης συχνότητας
      • Λύση προβλημάτων
      • Στρατηγικές
      • Αναπαράσταση
      • Θετική μεταφορά (αναλογική λύση προβλήματος)
      • Επιδραση εμπειρίας