Περιγραφή - Περιεχόμενο - Στόχοι Μαθήματος

Ομάδα στόχος: Οι φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης.

Περιγραφή Μαθήματος:
Η σπουδή της ιστορίας αποβλέπει στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης και πολιτικής κρίσης (κατανόηση κινήτρων και ορίων ανθρώπινης δραστηριότητας, επισήμανση της συλλογικότητας της ιστορικής δράσης, αναγνώριση της ανθρώπινης ελευθερίας, κοινωνικός καθορισμός της ατομικής βούλησης, κατάφαση της ανθρώπινης ύπαρξης, αξιοπρέπειας και ευθύνης). Στο πλαίσιο του μαθήματος θα διερευνηθούν: οι προβληματισμοί στο χώρο της επιστημολογίας της ιστορίας, ιστοριογραφικά παραδείγματα (όπως ιστορικισμός, μαρξισμός, Σχολή των Annales, νέος ιστορικισμός. Κ.λπ.), η σχέση επιστημολογίας της ιστορίας, ιστοριογραφίας και διδακτικής της Ιστορίας, η διασύνδεση της ιστορικής εκπαίδευσης με τη γνωστική ψυχολογία, η σχολική ιστορία ως «κατασκευή»: σκοποί και στόχοι του μαθήματος, επιλογή και διάταξη της διδακτέας ύλης. Παράλληλα θα παρουσιαστούν βασικές αρχές και έννοιες της διδακτικής προσέγγισης της ιστορίας (καλλιέργεια δεξιοτήτων, παροχή γνώσεων, ανάπτυξη ιστορικής σκέψης, συνείδησης, κρίσης). Ενδεικτικές θεματικές θα αποτελέσουν: Το ανεπαρκές παραδοσιακό πλαίσιο. Η ιστορική εκπαίδευση σήμερα. Η ιστορία στο Δημοτικό Σχολείο. Η προσέγγιση της έννοιας του χρόνου από παιδιά. Η διδασκαλία των ιστορικών εννοιών. Η διδασκαλία της ιστορίας και η συμβολή της ψυχολογίας. Η χρήση πηγών στην ιστορία. Η χρήση των εικόνων στην διδασκαλία της Ιστορίας. Ιστορία και διαθεματικό πλαίσιο διδασκαλίας. Ιστορία και νέες τεχνολογίες. Διδασκαλία της τοπικής ιστορίας. Θεματική ιστορία. Τα διδακτικά εγχειρίδια της Ιστορίας. Τα προγράμματα σπουδών ιστορίας στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Ορισμένα σύγχρονα μοντέλα/ παραδείγματα διδασκαλίας της ιστορίας. Νέα κριτήρια συγγραφής της ιστορίας. Τα διεθνή Συνέδρια ιστορικών σπουδών. Η διδασκαλία της ιστορίας στις Βαλκανικές Χώρες. Η διδασκαλία της ιστορίας σε διάφορες χώρες. Η ιστορία στο πλαίσιο της διαπολιτισμικότητας. Παγκοσμιοποίηση/ οικουμενικότητα, το νέο ευρωπαϊκό καθεστώς και η έννοια του εκσυγχρονισμού στην ιστορία. Αναπαραστάσεις εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της ιστορίας. Μηχανισμοί πρόσληψης της ιστορικής γνώσης: οικογενειακό περιβάλλον, σχολείο, Μ.Μ.Ε. και η ιδεολογική χρήση της ιστορίας.

Μαθησιακοί στόχοι μαθήματος: Η σπουδή της ιστορίας κρίνεται σημαντική καθώς αποβλέπει στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης και πολιτικής κρίσης. Σύμφωνα με τα παραπάνω, στο πλαίσιο του μαθήματος θα διερευνηθούν: οι προβληματισμοί στο χώρο της επιστημολογίας της ιστορίας, ιστοριογραφικά παραδείγματα, η σχολική ιστορία ως «κατασκευή»: σκοποί και στόχοι του μαθήματος, επιλογή και διάταξη της διδακτέας ύλης. Παράλληλα θα παρουσιαστούν βασικές αρχές και έννοιες της διδακτικής προσέγγισης της ιστορίας. Οι φοιτητές θα πληροφορηθούν για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τα παιδιά την έννοια του χρόνου. Θα γνωρίσουν τα διδακτικά εγχειρίδια της Ιστορίας καθώς και τα προγράμματα σπουδών ιστορίας στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Θα έρθουν σε επαφή με ορισμένα σύγχρονα μοντέλα/ παραδείγματα διδασκαλίας της ιστορίας και θα πληροφορηθούν για τα ταμπού της ιστορίας και τις κοινωνικές χρήσεις της ιστορικής γνώσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ελληνική διασπορά. Θα γνωρίσουν επίσης, τη διδασκαλία της ιστορίας σε διάφορες χώρες καθώς και τα νέα κριτήρια που εφαρμόζονται στη συγγραφή της ιστορίας. Με αυτό τον τρόπο θα κατανοήσουν την ανάγκη διαμόρφωσης ιστορικών-παιδαγωγών και θα ασκηθούν στην παραγωγή διδακτικού υλικού για την ιστορία και τον πολιτισμό στη διασπορά.